Η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Οι κύριες κατηγορίες συνήθως θεωρούνται η σωματική, η σεξουαλική και η ψυχολογική. Συνήθως η γυναίκα και τα παιδιά αποτελούν τους δέκτες βίαιων ενεργειών. Γενικότερα υπάρχουν ατελείωτες διαφοροποιήσεις σε κάθε κατηγορία. Οι διάφορες μορφές βίας παρουσιάζουν όμως τα ακόλουθα κοινά στοιχεία:
· Οι επανειλημμένες σωματικές ή σεξουαλικές επιθέσεις έχουν συναισθηματικές και ψυχολογικές συνέπειες
· Η ψυχολογική βία καταλήγει σε σωματική φθορά
· Σπάνια μια μορφή βίας λαμβάνει χώρα ανεξάρτητα, χωρίς την ταυτόχρονη εκδήλωση και μιας άλλης μορφής.
· Η βία δεν περιορίζεται ποτέ σε ένα περιστατικό, και γίνεται πιο συχνή και πιο σοβαρή κάθε φορά.
· Η βία μπορεί να συνεχίζεται για πολλά χρόνια (έχουν καταγραφεί περιστατικά με 30 ή 40 χρόνια ενδοοικογενειακά).
Η βία να λαμβάνει συχνά τις ακόλουθες εκφράσεις:
· απειλές
· εκφοβισμοί
· χειριστικές συμπεριφορές
· απομόνωση
· το να αφήνεται μια γυναίκα χωρίς λεφτά
· το να αφήνεται μια γυναίκα κλειδωμένη
· το να αφήνεται μια γυναίκα χωρίς φαγητό
· το να χρησιμοποιούνται (και να κακοποιούνται) τα παιδιά με διάφορους τρόπους με στόχο τον εκφοβισμό ή υποταγή της γυναίκας
· συστηματική κριτική με ή χωρίς εξευτελιστικά σχόλια
Η σωματική βία
Ένα «βίαιο συμβάν» μπορεί να ξεκινά από μια διαφωνία, και να διαρκεί πέντε λεπτά ή και λιγότερο. Οι άνδρες μπορεί συχνά να προκαλούν τις διαφωνίες ως αφορμή για τη βία. Οι ιδιάζουσες αιτίες των διαφωνιών, μερικές από τις οποίες μπορεί να φαίνονται ασήμαντες στους άλλους, αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου λανθάνουσας εχθρότητας.
Τα όσα προηγούνται ενός βίαιου επεισοδίου μπορούν να γίνουν κατανοητά μόνο αν τα εντάξει κανείς σε ένα πλαίσιο εξουσίας και ιεραρχίας. Πολύ σημαντικό δε, είναι να ληφθούν υπόψη οι ευρύτερες προσδοκίες των ανδρών και των γυναικών που ζουν μέσα σε βίαιες σχέσεις. Αυτές οι διαμάχες είναι ασήμαντες μόνο όταν κάποιος εξετάζει και λαμβάνει υπόψη την επιφανειακή τους εικόνα. Ο συγκεκριμένος παράγοντας ή άλλοι παράγοντες που προηγούνται της βίας μπορεί να φαίνονται ασήμαντοι και η βίαιη συνέπεια εντελώς άσχετη με τη διαμάχη που προηγήθηκε, όταν αναλύονται χωρίς να ληφθεί υπόψη η υπάρχουσα σχέση.
Συνήθεις συμπεριφορές σωματικής βίας από άνδρα σε γυναίκα:
· χαστούκισμα
· κλωτσιά
· πνίξιμο
· κουτούλημα
· χτύπημα
· κάψιμο
· τράβηγμα μαλλιών
· σπρώξιμο στις σκάλες
· χρήση όπλων κάθε είδους
· τα χτυπήματα στην κοιλιά (συχνή στη διάρκεια της εγκυμοσύνης)
Η ερωτική ζήλια ήταν η πιο κοινή αιτία βίαιων επεισοδίων ακολουθούσαν οι διαμάχες για οικονομικά θέματα και παράπονα για τη νοικοκυροσύνη της γυναίκας, την ετοιμασία του γεύματος και την φροντίδα των παιδιών. Συχνά ο βιασμός συνοδεύεται από χτυπήματα, ενώ και η λεκτική κακοποίηση είναι διαρκώς παρούσα.
Οι συνέπειες της επαναλαμβανόμενης και παρατεταμένης βίας στις γυναίκες, μπορούν να χωριστούν σε σωματικές και ψυχολογικές.
Οι σωματικές συνέπειες είναι σοβαροί τραυματισμοί, μερικές φορές μόνιμοι, και πολύς πόνος. Μια πιο γενική φθορά στη σωματική υγεία είναι σχεδόν βέβαιη.
Οι ψυχολογικές συνέπειες περιλαμβάνουν:
· υψηλά επίπεδα άγχους
· κατάθλιψη
· διαρκή φόβο
Οι γυναίκες που συμβιώνουν με ένα επιθετικό σύντροφο γνωρίζουν ότι όταν γυρίσει από τη νυχτερινή του έξοδο θα τις χτυπήσει ή θα τις βιάσει ή και τα δύο. Σχεδόν όσο αρνητική είναι η βεβαιότητα της κακοποίησης, άλλο τόσο είναι και η αβεβαιότητα, το να μην ξέρουν, δηλαδή, πότε θα συμβεί το επόμενο χτύπημα ή ποιες από τις πράξεις τους θα χρησιμοποιηθούν σαν δικαιολογία γι’ αυτό. Οι γυναίκες πρέπει να είναι συνέχεια σε επιφυλακή για ό,τι λένε ή κάνουν, γνωρίζοντας πως κάθε ενέργεια τους μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα από τον σύντροφο τους.
Η απομόνωση, η έλλειψη προσωπικών επαφών με τους φίλους και την οικογένεια, δημιουργεί μεγαλύτερο άγχος. Πολύ συχνά η απομόνωση επιβάλλεται από τον σύντροφο, που μπορεί συχνά να κατάσχει ή να καταστρέφει ακόμη και τα ρούχα της γυναίκας. Η γυναίκα περιορίζεται με βία και απειλές, και αποκλείεται η πρόσβαση της σε βοήθεια ή ακόμη και ιατρική φροντίδα. Μερικές φορές επιβάλλει η ίδια απομόνωση στον εαυτό της, εξαιτίας της ντροπής και της απροθυμίας να αποκαλύψει αυτό που συμβαίνει.
Η βία και η διαρκής κριτική οδηγούν σε απώλεια του αυτοσεβασμού και της αυτοπεποίθησης. Αν μια γυναίκα ακούει συνέχεια ότι είναι ανάξια, μπορεί να το πιστέψει και να αρχίσει να κατηγορεί τον εαυτό της για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. Μακροπρόθεσμα, αρχίζει να πιστεύει ότι είναι τελείως ανίκανη για οποιαδήποτε αντίδραση και έτσι συνηθίζει σε μια κατάσταση παθητικής αντιμετώπισης και ένα αίσθημα πλήρους αδυναμίας. Αποκτά, όπως αναφέρεται στη διεθνή βιβλιογραφία, το σύνδρομο της «μαθημένης ανικανότητας» (learned-helplessness syndrome. Παραδόξως, η κακοποιημένη γυναίκα μπορεί να νιώθει ένοχη. Αυτό είναι μόνο μία από τις συνέπειες που έχει στη συναισθηματική υγεία και σταθερότητα της γυναίκας η άδικη ευθύνη που συχνά της αποδίδεται για έναν αποτυχημένο γάμο ή σχέση.
Αυτοκτονία ή απόπειρα αυτοκτονίας, ή τουλάχιστον σκέψεις για αυτοκτονία, αναφέρονται επίσης σε έναν αριθμό. Η πιο ακραία εκδήλωση της γυναικείας αυτοκατηγορίας και εσωτερικής σύγκρουσης, είναι η τάση για αυτοκαταστροφή. Αυτό που αποτρέπει τις γυναίκες από το να αυτοκτονήσουν, είναι τα παιδιά τους. Η παρουσία των παιδιών σε μια βίαιη σχέση δημιουργεί περισσότερο άγχος στη γυναίκα, που μπορεί να φοβάται για την ασφάλεια της.
Συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά
Υπάρχει σχέση, επίσης, ανάμεσα στην ενδοοικογενειακή βία και την παιδική κακοποίηση. Πάνω από τους μισούς άνδρες που είχαν κακοποιήσει τις γυναίκες τους, είχαν επίσης κακοποιήσει και τα παιδιά τους. Η βία εναντίον των γυναικών είναι η πιο ακραία παραλλαγή της παιδικής κακοποίησης. Τα παιδιά που οι μητέρες τους έχουν κακοποιηθεί, έχουν περισσότερες από τις διπλάσιες πιθανότητες να κακοποιηθούν, από ό,τι τα παιδιά που οι μητέρες τους δεν κακοποιούνται.
Ως πιθανότερες συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας στα παιδιά καταγράφονται οι ακόλουθες:
· αρρώστια εξαιτίας του άγχους
· απόδοση ευθυνών στον εαυτό τους
· έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους και στον εαυτό τους
· χαμηλή αυτοεκτίμηση
· αφύσικα καλή συμπεριφορά
· ανάληψη του μητρικού ρόλου
· αποδοχή της κακοποίησης ως φυσικής ενοχής
· απομόνωση
· ντροπή
· θυμό
· φόβο για επανάληψη ή επιστροφή στη βία
Φωτογραφία: Εικόνίζεται η νεαρή τραγουδίστρια Rihanna ύστερα απ’ τον ξυλοδαρμό της απ’ το σύντροφό της Chris Brown
E-therapy : Ψυχοθεραπεία – Συμβουλευτική – Ψυχική Υγεία – Ψυχικές Διαταραχές – Αυτοβοήθεια – Ψυχολογία